Bị chấn thương cột sống là một trong những nguyên nhân thường gặp trên lâm sàng, tổn thương thần kinh trong tủy cột sông. Sau khi cột sông bị chấn thương, hiện tượng mất công năng thần kinh có thể phân chia thành 3 trường hợp sau:
© Trường hợp bị chấn động tủy sông, thời gian duy trì tương đối ngắn, tạm thòi.
© Trường hợp bầm tím tủy sông hoặc xuất huyết mà chèn ép tủy cột sông, thời gian duy trì tương đối dài.
© Khi tủy cột sống bị xé rách hoặc bị cắt đứt, thì trở thành bệnh có tính vĩnh viễn.
Tỉ lệ phát sinh liệt dương trong những người bệnh bị chấn thương ở cột sông có quan hệ tương ứng với mức độ và mặt bằng tổn thương tủy cột sống. Khi tổn thương ở trên C3 xương cột sông cổ nghiêm trọng, có thê gây nên tê liệt hô hấp, thường là dẫn đến tử vong. Khi tổn thương ở chỗ C4 đến C5 của cột sông cổ, có thể dẫn đến bại liệt tứ chi hoàn toàn. Nếu bị tổn thương ở giữa C6 và C7, có thể làm cho tê liệt ở hai chân, hai cổ tay, hai tay. Nếu tổn thương ở xương cột sông ngực giữa Tn và T12 có thể ảnh hưởng đến cơ bắp ở chân chỗ trên đầu gối và dưới đầu gối. Những tổn thương ở trên đều có thể gây chướng ngại về công năng sinh dục ở những mức độ khác nhau, như dương vật cương cứng khác thường, liệt dương v.v… vì thần kinh giao cảm chi phôi dương vật phát ra từ đó. Khi chấn thương tổn hại đến thần kinh xương cùng thứ 2, thứ 3, thứ 4, thứ 5 hoặc chỗ tủy sông hình nón, không những xuất hiện liệt dương khó khôi phục lại được, còn có thể xuất hiện đại tiểu tiện tự tuôn ra không khống chế được.
Khi bị chấn thương cột sông phát sinh những tổn hại thần kinh tủy cột sống, nhất là khi tổn thương ở thần kinh xương cùng, có thể xuất hiện liệt dương vĩnh viễn, vì quá trình tổn thương nghiêm trọng hoặc quá trình thoái hóa thần kinh của tổ chức thần kinh là không thể nào khôi phục lại được, có tính vĩnh viễn. Nhưng tổ chức thần kinh bị nén ép thường có thể khôi phục lại được công năng của nó. Sau khi bị chấn thương trong vòng 1 tuần, nếu khôi phục được một động tác hoặc cảm giác nào đó thì dự báo có thể khôi phục tốt được. Chi phối thần kinh của dương vật có tính song trùng, vừa bị chi phối bởi xơ sợi thần kinh giao cảm, lại vừa bị chi phối bởi thần kinh phó giao cảm (S2 _ 4). Bất cứ một chướng ngại công năng nào duy trì trong 6 tháng mà không thấy có tiến bộ, thì thường sẽ bị chướng ngại suốt đời. Do đó, nếu những người bị chấn thương ở xương cột sông đã phát sinh liệt dương, trong vòng nửa năm nếu không khôi phục trở lại bình thường được thì tức là bị liệt dương vĩnh viễn, dù có dùng thuốc điều trị và dùng bất cứ một liệu pháp nói chung nào, hiệu quả đều không mang lại như ý muôn được.
